XVIII. WOJNA 30 ? LETNIA. SZWEDZKI FELDMARSZAŁEK I SYN SZWAJCARSKIEGO RYTOWNIKA.

W roku 1630 do wojny trzydziestoletniej przystąpiła Szwecja. Dwudziestego września pod Kołobrzeg podeszły pierwsze oddziały zamorskiego sąsiada. Rola zdobywcy miasta przypada ówczesnemu dowódcy wojsk szwedzkich na Pomorzu, marszałkowi Gustawowi Karlsonowi Hornowi.

MIEDZIORYT Z OKOŁO 1650 ROKU, PRZEDSTAWIAJĄCY GUSTAWA HORNA (1592-1657)

Półpostać szwedzkiego marszałka ukazana został na grafice wykonanej około 1650 roku. Model przedstawiono en trois quarto, odziany we wzmocnioną ćwiekami zbroję. Na pancerz opadają mu wydatne poły zdobnego kołnierza. Półpostać Horna epatowana została na tle murów obronnych, częściowo ukazanych ze sterczącymi ku górze zębami blanek. Portret został spięty ośmiograniastymi ramami. Dołem widnieje imię i nazwisko modela: Gustauo Orno. Wymiary ryciny wynoszą 113 x 160 mm.

Drugiego marca 1630 szwedzki marszałek przejął miasto z rąk cesarskich. Odtąd, przez kolejne dwadzieścia dwa lata, Kołobrzeg pozostaje w posiadaniu króla Szwecji Gustawa Adolfa. Kolejni okupanci przystąpili do umacniania miasta. Średniowieczny Kołobrzeg, otoczony murem i fosą, został zamieniony w twierdze. Powstały pierwsze nowożytne dzieła fortyfikacyjne wokół miasta.

MIEDZIORYT TZW. ?SZTYCH MERIANA? PRZEDSTAWIAJĄCY PANORAMĘ KOŁOBRZEGU W XVII WIEKU CZARNO-BIAŁY

Po zewnętrznej stronie usypano wały ziemne i bastiony, Współistniały wówczas dwa systemy obronne – średniowieczny i nowożytny. Ówczesną panoramę miasta przedstawił, według rysunku znanego kartografa szwedzkiego Erika Jonsona Dahlbergha, spatkobierca Matthaeusa Meriana, na efektownym miedziorycie z 1652 roku. Dahlbergh uwiecznił i nazwał, na swym rysunku: kołobrzeskie warzelnie soli, wejście do portu, katedrę, ratusz miejski, młyny, śluzy na Parsęcie i wymienioną z nazwy, przepływającą przez miasto rzekę. Miedzioryt pochodzi ze słynnego dzieła: ?Topographia Electorat, Brandenburgici et Ducatus Pomeraniae??

MIEDZIORYT TZW. ?SZTYCH MERIANA? PRZEDSTAWIAJĄCY PANORAMĘ KOŁOBRZEGU W XVII WIEKU, KOLORYZOWANY W EPOCE

Wkrótce rozebrano, przestające spełniać rolę obronną miasta, a widoczne jeszcze na sztychu Meriana, średniowieczne mury. Działanie to miało zapewnić zabezpieczenie miasta przed nowo stosowanymi rodzajami broni. Zastałe relikty budownictwa wieków średnich, okazały się zbyt słabymi wobec siły rażenia armat, skierowanych bezpośrednio i prostopadle na odsłonięte i zbyt cienkie mury. Zastosowano nowoczesne, jak na owe czasy, techniki fortyfikacyjne. Kontynuowano, rozpoczęte przez żołnierzy Wallensteina, prace fortyfikacyjne wokół miasta. Kołobrzeg stał się, otoczoną wałami ziemnymi i wszelkiej maści dziełami fortyfikacyjnymi wyspą.

Na mocy postanowień traktatu westfalskiego (1648 r.), kończącego wojnę trzydziestoletnią, i brandenbursko-szwedzkiej umowy granicznej z 1653 r., Kołobrzeg wszedł w skład państwa brandenburskiego. W wyniku działań wojennych, miasto doznało olbrzymich zniszczeń. Tkanka miejska musiała zostać odbudowywana. Zadanie to spadło na dyspozytorów opisywanego wcześniej tłoka pieczętnego ? kołobrzeskich muratorów.